Steppezebra – Noord Tanzania

Met de zebrastrepen konden onderzoekers aanvankelijk moeilijk uit de voeten. Wat moest zo’n mals prooidier nu met een dergelijke opvallende zwart-witpyjama op klaarlichte dag in het open veld? Het zijn de punkers onder de paardachtigen met hun pronte hanenkam en felgestreepte lichaamsversiering.

De strepen zijn mogelijk een camouflagepatroon: door de strepen vallen zebra’s vanuit de verte niet zo op tussen het hoge gras op de Afrikaanse savanne. Leeuwen zijn – gelukkig voor de zebra’s – kleurenblind!

Het vermoeden bestaat verder dat, als zebra’s bij een aanval van leeuwen paniekerig door elkaar rennen, het patroon van wild bewegende zebrapatronen het de aanvallers moeilijk maakt zich te concentreren op het meest geschikte en kwetsbare lichaamsdeel.

Ander onderzoek doet vermoeden dat de strepen helpen om een zebra koel te houden. Doordat de witte strepen met een andere snelheid opwarmen dan de zwarte strepen zouden op het lichaam van de zebra kleine ‘briesjes’ ontstaan die warmte afvoeren. Experimenteel bewijs voeren de onderzoekers daar niet voor aan. De omgevingstemperatuur kan echter een substantieel deel van de variaties in het streeppatroon kan voorspellen. De onderzoekers wijzen er op dat de strepen in eerste instantie helpen om het lichaam van de zebra op temperatuur te houden. Zo blijken zebra’s die in relatief koele delen van Afrika verkeren minder duidelijke strepen te hebben dan de zebra’s die in de warmere delen van Afrika voorkomen. (http://www.scientias.nl/strepen-helpen-zebra-om-het-hoofd-koel-te-houden/ en http://rsos.royalsocietypublishing.org/content/2/1/140452)

Onlangs bleek echter dat zebrastrepen veel minder stekende en bloedzuigende dazen aantrekken dan een donker gekleurde huid; hoe dunner de strepen des te minder aantrekkelijk voor dazen. Dazen vinden lineair gepolariseerd licht aantrekkelijker. De strepen reflecteren geen lineair gepolariseerd licht en maken een dier daardoor al minder aantrekkelijk. Daar komt nog bij dat de breedte van de zebrastreep perfect is: deze breedte tast namelijk de reflectie van licht zodanig aan dat zebra’s onaantrekkelijk zijn voor dazen. De onderzoekers komen tot de conclusie dat het strepenpatroon evolutionair ontstaan is omdat het de paardenvliegen het best afweert. Dat zou ook de reden zijn waarom de strepen op de benen en het hoofd van de zebra het smalst zijn: hier is de huid het dunst.

Nu begrijpen we ook waarom steeds meer paarden in de wei verschijnen onder een deken met zebraprint.

(http://www.bbc.co.uk/nature/16944753 en http://www.npowetenschap.nl/nieuws/artikelen/2012/februari/Zebra-s-staan-op-hun-strepen.html)