Geachte mijnheer Darwin,

Uw Duitse tijdgenoot Goethe heeft ooit uitgeroepen: ‘Eerst Napels zien en dan sterven!’ Duidelijk blijkt hieruit, dat de heer Goethe de Galápagos eilanden nooit had bezocht, zoals schrijver dezes recent nog mocht beleven.
Het was een haast religieuze ervaring om in uw voetsporen de archipel te mogen betreden.
Wat voor een Moslim de Hadji naar Mekka is en voor een vrome Katholiek een audiëntie bij de Paus, zo voelde voor mij de ontmoeting met de Galapagos eilanden en haar flora en fauna. De indrukwekkende vulkanische eilanden, als Gotische kathedralen oprijzend uit de Grote Oceaan, ‘lavasculpturen’ als heiligenbeelden en de unieke en paradijselijke dierenwereld moeten voor een gelovig mens als u in het bijzonder, een emotionele ervaring zijn geweest.
Anderzijds, het ‘Woest en Ledig’ uit het Bijbelboek Genesis was soms wel zeer nabij.

Uw magistrale werk, dat ik vanaf nu dan ook graag Het Nieuwste Testament zou willen noemen, is ook bij uw tweehonderdste geboortedag en sinds de publicatie 150 jaar geleden nog altijd een van de meest besproken boeken aller tijden.
Het denkende deel der mensheid is blijvend vol bewondering voor uw standvastigheid en integriteit te midden van al het religieus geweld, dat rondom u en uw briljante en baanbrekende levenswerk losbarstte.

Mijn tijdgenoten realiseren zich ten volle, dat u met uzelf, uw naaste familie en de buitenwereld een titanenstrijd moet hebben gevoerd, omdat in uw tijd het Joods-Christelijke Scheppingsverhaal natuurlijk de enige en onaantastbare waarheid was. Een andere visie gold als pure blasfemie en had u tot een maatschappelijke paria kunnen maken.
U had de moed dat risico voor lief te nemen.
Het zal u goed doen te weten, dat uw publicatie ook aanleiding gaf tot een wereldwijde golf van bijval en bewondering, die nog lang niet is weggeëbd.

Ik weet niet of het u blij maakt, maar het oude creationisme uit Genesis lijkt zijn langste tijd te hebben gehad. Een nieuwe school van opportunistische gelovigen heeft geprobeerd God met uw evolutietheorie te verzoenen, maar gelukkig zijn de meeste van uw ‘volgelingen’ wars van alle religieuze bemoeienis.
Natuurlijk, er is absoluut niets mis met het bloemrijke ‘In den beginne …’, maar
in mijn beleving hebben godsdienst en wetenschap niets met elkaar van doen en zouden elkaar met rust en vooral in hun waarde moeten laten.
De Bijbel is een verzameling overleveringen van bijzondere cultuurhistorische waarde, maar het is geen bron van fundamentele en wetenschappelijke natuurhistorische kennis.

De Schepping uit het Bijbelboek Genesis en uw evolutieleer bijten elkaar natuurlijk niet. Het prachtige Scheppingsverhaal is een Goddelijke Openbaring voor de ene categorie gelovigen en een geloofsbelijdenis voor de andere. De evolutieleer is natuurlijke historie, wetenschap dus.
Het is dan ook spijtig te moeten constateren, dat een aantal gelovige wetenschappers zich, sinds het verschijnen van uw boek in 1859, volstrekt onnodig hebben lopen uitputten in het zoeken naar een synthese tussen de evolutieleer en Genesis. Op zoek naar hybriden tussen appels en kikkers.
Zo borrelde in de door twijfel geteisterde geesten van enkele gelovige wetenschappers het begrip ‘Intelligent Design’ op. In essentie: het ontstaan van bepaalde eigenschappen van levende organismen kan alleen worden verklaard als het werk van een intelligente ‘ontwerper’. Aanhangers van deze leer stellen dat een proces van natuurlijke selectie nooit in staat is werkelijk complexe systemen en levensfuncties stap voor stap te laten ontstaan. In hun beleving moeten alle onderdelen eerst aanwezig zijn, voordat er een selectief voordeel is. Als voorbeelden worden doorgaans genoemd het ontstaan van het leven (waarover zich u overigens nooit heeft uitgelaten), deling van de lichaamscel, het bewegingsmechanisme van zaadcelstaarten en trilharen, de cascade van bloedstollingsfactoren, de anatomie van het oog en de werking van het immuunsysteem.
Bepaald interessant om te weten voor u: met name in de laatste decennia is van diverse van deze voorbeelden geheel of gedeeltelijk aangetoond dat deze wel degelijk eenvoudiger voorgangers hebben gehad of in eenvoudiger vorm nog steeds bestaan.
Men kan zich er blijkbaar niet mee verzoenen, dat nog niet alles is ontdekt.

Jammer dat sommigen het nodig vinden op deze wijze het prachtige Bijbelverhaal ‘Genesis’ te ontkrachten. Waarom geen bewondering voor de God die duizenden jaren geleden de Bijbel aan zijn volk dicteerde en tevens u heeft geïnspireerd?
Vernieuwers hebben het nu eenmaal niet gemakkelijk met de gevestigde orde. Daarin was Jezus u al voorgegaan.
Vandaar de kwalificatie Het Nieuwste Testament voor uw spraakmakende meesterwerk over het ontstaan der soorten.

In diepe bewondering,

Dr. Maarten Th. Frankenhuis
Oud directeur Artis
Voorzitter Raad van Advies Zodiac Zoos