De melkproductie bij mens en dier wordt gestimuleerd door het hersen(hypofyse)hormoon prolactine, dat bij melkgift tevens als remmer van de voortplantingscyclus optreedt. Gebleken is in de westerse wereld, dat het geven van borstvoeding lang niet zo’n goede anti-conceptionele werking heeft als bij veel volkeren elders. Als reden werd wel gegeven dat in het laatste geval de kinderen continu – jaar in, jaar uit – doorsabbelen en dat bij ons ten gevolge van de knellende greep van consultatiebureaus, borstvoeding om de paar uur plaatsvindt. Maar vermoedelijk is er meer aan de hand. Vrouwen uit ontwikkelingslanden hebben namelijk na jaren continu borstvoeding normale prolactinegehaltes, terwijl de melkgift gewoon doorgaat en de voortplantingscyclus toch volstrekt stil ligt.
Maar soms was de vrouwenborst voor de clerus meer dan ornament alleen.
Rond 1900 pieken de geboortecijfers in Brabant en Limburg voor het eerst boven het landelijk gemiddelde uit, een en ander natuurlijk ten gevolge van de indringende bemoeienis van mijnheer pastoor. De armoede neemt mede daar door hand over hand toe, gelijk opgaand met de kindersterfte. Waarschuwende woorden van de clerus gericht tegen de ‘dartelheid des vleesches’ en het ‘onwelvoegzaam’ tonen van vrouwelijke lichaamsdelen veroorzaakte een
‘schaamtecomplex’ waardoor het geven van geregelde borstvoeding vrijwel onmogelijk was geworden. Deze werd dan ook grootschalig vervangen door koemelk of geitenmelk met als gevolg een sterke toename van de zuigelingsterfte. De historica Cor van der Heijden meldt in haar proefschrift over zuigelingen- en kindersterfte in Tilburg (‘Het heeft niet willen groeien’), dat de sterfte onder kinderen van 2 tot 12 maanden rond 1900 ruim 100% hoger lag dan driekwart eeuw daarvoor. Analyse van de onderzoekresultaten liet zien dat als enige schuldige borstvoeding over bleef. Neveneffecten waren natuurlijk korter wordende intervallen tussen de opeenvolgende geboorten en de daarbij de te verwachten lichamelijke aftakeling en slijtage van de moeders.
De clerus had hier blijkbaar vrede mee, het netto resultaat zal wel positief zijn geweest.